Kuzey Yarımküre ve Türkiye’yi de kavuran Temmuz sıcaklarına ait yeni araştırma bulguları tasa yarattı. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin yayınladığı son datalarda, Temmuz ayında ortaya çıkan kıymetlerin, 125 bin yıl sonra görülen en sıcak periyot olduğu vurgulandı. Bilim insanları ortaya çıkan tablonun ürkütücü olduğuna dikkat çekerken, hazırlanan son raporda ise, “Bu ay görülen sıcaklıklara en son yaklaşık 125 bin yıl evvel, çağdaş insanın atası ‘homoerectus’un hala yeryüzünde dolaştığı Eemian periyodunda ulaştığı manasına geliyor. O devirde deniz düzeyi muhtemelen bugünkünden yaklaşık 8 metre daha yüksekti ve su aygırları Britanya Adaları’na kadar kuzeyde yaşıyordu” denildi.
2024’ÜN BAŞINA KADAR
Haber Global’den Mert İnan’ın haberine nazaran Leipzig Üniversitesi’nden, Dr. Karsten Haustein tarafından yapılan tahliller çerçevesinde hazırlanan Temmuz ayı sıcaklık raporunda, “6 Temmuz 2023 yalnızca en sıcak Temmuz ayı değil, tıpkı vakitte mutlak global ortalama sıcaklık açısından şimdiye kadarki en sıcak ay oldu” görüşlerine yer verildi.El Nino tesirinin 2024’ün başına kadar süreceği, bu tıp rekorların temel nedeninin, sera gazı emisyonları olduğu da vurgulanan raporda, şu görüşler aktarıldı:
“1850-1900 devrine kıyasla 2010-2019 periyodunda global yüzey sıcaklığındaki insan kaynaklı değişim 1.3 dereye ulaştı. 2019 yılında global sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 79’u güç, sanayi, ulaşım ve binalardan, yüzde 22’sinin ise tarım, ormancılık ve başka arazi kullanımından kaynaklandı.”
6 TEMMUZ’DA REKOR KIRILDI
Metan emisyonları kısa vadede sıcaklıkları çok süratli bir halde arttırdığına da değinilen raporda, yüzey sıcaklığının Kuzey Yarımkürede 6 Temmuz 2023 tarihinde en yüksek günlük kıymetine ulaştığı, ortalama pahanın 17 derece olduğu, bu kıymetin 13 Ağustos 2016’da kaydedilen bir evvelki rekor olan 16,8 dereceden de daha sıcak olduğunun da altı çizildi.
EN RİSKLİ İLÇELER BELİRLENDİ
Öte yandan İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmından Prof. Dr. Hüseyin Toros ve Prof. Dr. Günay Can’ın eş danışmanlığında Merve Yılmaz tarafından yürütülen tez çalışmasında da İstanbul’da sıcak hava dalgalarının yaşandığı günlerde en riskli ilçeler belirlendi. Sıcak hava dalgaları sırasında en düşük eşik sıcaklıkların Çatalca, Silivri ve Arnavutköy’de saptandığını ortaya koyan araştırmada, İstanbul Boğazı’nın kuzey kıyılarında yer alan Sarıyer ve Beykoz ilçelerinde de eşik sıcaklıkların başka bölgelere kıyasla düşük olduğu saptandı. İstanbul’un güneyinde yer alan Kartal, Kadıköy ve Fatih ise eşik sıcaklıkların en yüksek bedellerine ulaştığı anlaşılırken, ’sıcak hava dalgalarının bu ilçelerde, Çatalca’dan neredeyse iki kat daha şiddetli yaşandığı ortaya konuldu.
ÇATALCA ÖRNEĞİ
Araştırma ile Çatalca’da sıcak hava dalgalarının ortalama şiddeti, farklı bir formda, ağır kentsel bölgelerden daha yüksek tespit edilirken, bu durum için; “Ancak kentleşme ve yapay yüzey alanlarının seyrek olduğu bölge, süratle yükselen sıcaklıklara çabuk ahenk sağlayabiliyor ve yükselen sıcaklıklar kısa bir mühlet sonra düşüyor. Çatalca’da sıcak hava dalgaları ortalama 3.6 gün devam ediyor. Bu da İstanbul’da gözlenen en kısa süre” denildi.
İSTANBUL İÇİN ŞİDDET 1.4 DERECE
Araştırma kapsamında Ümraniye, Tuzla, Çekmeköy ve Çatalca üzere kentleşme yoğunluğunun az olduğu ilçelerin, çok sıcaklara daha süratli ahenk sağladığı anlaşılırken, datalar hakkında şu bilgiler aktarıldı:
“Eşik sıcaklığın düşük olduğu bölgelerde, ortalama şiddetin yükseldiği görüldü. Örneğin eşik sıcaklıkların düşük olduğu Çatalca’da yaşanan sıcak hava dalgalarının ortalama şiddeti 2.4 derece, İstanbul geneli için tespit edilen şiddet ise 1.4 derece oldu. Ancak araştırma ile kentleşme yoğunluğu azaldıkça, çok sıcaklara ahengin hızlandığı da anlaşıldı.”
